نویسنده: مصطفی زمانی
منبع : اختصاصی راسخون
چکیده
حیاء یکی از خصلتهای نیکوی و خلق و خوی زیبا و خصلتی پسندیده است. این خصلت
پسندیده تمام ابعاد زندگی انسان را اعم از کلام و گفتار،اعمال و رفتار و
حتی ایماء و اشاره در بر گرفته است.حیا نیروی بازدارنده ای است که انسان را
از ارتکاب اعمال قبیح باز می دارد . واژه حیا در بیانات مختلف ، تقسیمات
متفاوتی پیدا نموده است؛ از جمله حیای نفسانی و ایمانی، حیای ضعف و قوت،
حیای عقل و حیای حمق و تقسیم پنجگانه به حیاء از گناه ، کوتاهی نمودن ،
کرامت و ارجمندی، حب و دوستی و از جهت هیبت و عظمت. با دقت در تقسیمات
مختلفی که ازحیاء شده است، به این نکته کلی می توان دست یافت که اقسام حیاء
به اعتبار اختلاف در منشأ حیاست ؛ به این نحو که حیاء، خود معلول عواملی
است که اختلاف این عوامل ،باعث انقسام و اختلاف حیاء گشته است .برخی از
اوصاف حیاء، ملازمت با عقل و ایمان، زینت دین و معیار سنجش اعمال می
باشد.آثار حیاء شامل آثار اعتقادی، اخلاقی، دنیوی و اخروی است.حیا، در
دیدار، گفتار، شنیدار، پندار، کردار و پوشش جلوه گر می شود. حیا در زنان
بیشتر از مردان است و خداوند متعال ، نُه برابر حیائی که به مردان داده است
را برای زن مقرّر فرموده است.ائمه معصومین و اوصیای الهی به عنوان الگوی
پسندیدة جامعه بشری ، در اوج حیا قرار داشتند که در شرایط مختلف و به گونه
های متنوع تجلی می یافت.
کلید واژه ها
حیا، روایت، معصوم، احکام، شریعت
مقدمه
انسان موجودی است اجتماعی و در پرتو اجتماعی زیستن است که می تواند ،
احتیاجات مادی و معنوی خویش را بر آورده ساخته و رشد و کمال یابد .در این
زندگی اجتماعی ، فرهنگ عمومی که شامل آداب و رسوم ، اخلاقیات و عقاید است و
معاشرت اجتماعی آنگاه جلوه می نماید و جذابیت می یابد که تک تک اجزاء آن
،خود جلوه ای زیبا داشته و دارای نمائی جذاب باشد؛چرا که فرهنگ کلی جامعه
،از همین جزئیات اجتماعی، نشأت گرفته و بدون آن، هیچ فرهنگی ، واقعیت خارجی
پیدا نمی کند .حیاء یکی از خصلتهای نیکوی اجتماعی است ، چنانچه امیر
المؤمنان علی (علیه السلام) آن را خلق و خوی زیبا (1)و خصلتی پسندیده
(2)معرفی نمودند و بلکه آن را بهترین صفت آدمی بر شمردند(3) با این اوصاف ،
حیاء با تجلی در معاشرت اجتماعی و حضور مستمر در فرهنگ عمومی ، به فرهنگ
اجتماعی ، زیبائی بخشیده و مایه رشد و تعالی افراد جامعه می گردد .این خصلت
پسندیده تمام ابعاد زندگی انسان را اعم از کلام و گفتار ، اعمال و رفتار و
حتی ایماء و اشاره در بر گرفته و وجود آن در فرد ، تماما او را دوست
داشتنی نموده و عدم وجود آن ، او را منفور و مطرود جامعه می نماید و آثار
مخرب دنیوی ، اخروی و حتی اعتقادی در فرد و جامعه از خود بر جای می گذارد .
مفهوم حیاء :
ادامه مطلب ...